ویروس متاپنوموویروس انسانی ویروس تنفسی است که عمدتاً دستگاه تنفسی را تحت تأثیر قرار میدهد. این ویروس یکی از علل اصلی عفونتهای تنفسی، بهویژه در کودکان، سالمندان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف است. این عفونت میتواند علائمی خفیف شبیه به سرماخوردگی یا بیماریهای شدیدتر مانند برونشیت، ذاتالریه و خسخس سینه ایجاد کند.
مواد ژنتیکی
ویروس HMPV یک ویروس RNA است، بهطور مشخص RNA تک رشتهای با قطب منفی، که به خانواده Paramyxoviridae و جنس Metapneumovirus تعلق دارد.
آیا ویروس جدیدی است؟
ویروسHMPV جدید نیست. این ویروس برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ در هلند شناسایی شد، اگرچه مطالعات گذشتهنگر نشان میدهند که این ویروس دههها قبل از کشف، در جمعیتهای انسانی گردش داشته است.
آیا در چین پیدا شده یا شروع شده است؟
ویروسHMPV در چین کشف نشده و بهطور خاص به این کشور مرتبط نیست. این ویروس بهصورت جهانی شناسایی شده و در جمعیتهای سراسر جهان شیوع دارد. شناسایی این ویروس ابتدا در اروپا انجام شد و مطالعات نشان دادهاند که این پاتوژن در مناطق مختلف جغرافیایی وجود دارد و محدود به یک منطقه خاص نیست.
HMPV یک ویروس شناختهشده تنفسی با مواد ژنتیکی RNA است که برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ شناسایی شد و در سراسر جهان شیوع دارد. این ویروس جدید نیست و منشأ آن نیز به چین بازنمیگردد.
گروههای پرخطر
این ویروس میتواند در همه سنین ایجاد بیماری کند، اما گروههای پرخطر شامل:
- کودکان زیر ۵ سال
- سالمندان بالای ۶۵ سال
- افراد مبتلا به بیماریهای مزمن مانند آسم یا بیماریهای قلبی
- افراد با ضعف سیستم ایمنی
علائم بالینی ویروس HMPV
علائم این ویروس بسته به شدت بیماری و گروه سنی بیمار متفاوت است. شایعترین علائم عبارتند از:
- در بزرگسالان و کودکان بزرگتر: علائم شبیه سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، تب خفیف، گلودرد و سرفه.
- در کودکان کوچکتر یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف: خسخس سینه، مشکل در تنفس، تب بالا، ذاتالریه (پنومونی) یا برونشیولیت.
- در موارد شدید، ممکن است بیمار نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.
نحوه انتقال ویروس HMPV
این ویروس مشابه بسیاری از ویروسهای تنفسی دیگر منتقل میشود:
- از طریق قطرات تنفسی ناشی از سرفه یا عطسه
- تماس مستقیم با سطوح یا اشیای آلوده و سپس لمس صورت
- تماس نزدیک با فرد مبتلا
تشخیص ویروس HMPV
تشخیص معمولاً با استفاده از آزمایشهای تشخیصی مولکولی (مانند RT-PCR) بر روی نمونههای تنفسی (مانند سواب بینی یا گلو) انجام میشود.
درمان و پیشگیری
درمان
HMPV درمان خاصی ندارد. مراقبتهای حمایتی شامل مصرف مایعات کافی، استراحت، و استفاده از داروهای کاهشدهنده تب و مسکن برای تسکین علائم است. در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به اکسیژندرمانی یا بستری در بیمارستان باشد.
پیشگیری
- شستشوی مرتب دستها
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار
- تمیز کردن و ضدعفونی سطوح مشترک
- استفاده از ماسک در مکانهای شلوغ
اپیدمیولوژی و شیوع ویروس
- HMPVیک ویروس جهانی است و شیوع آن در سراسر جهان گزارش شده است.
- معمولاً این ویروس در ماههای سردتر سال (زمستان و اوایل بهار) بیشتر دیده میشود.
- شیوع این ویروس در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، بهخصوص پس از پاندمی کووید-۱۹.
آیا HMPV خطرناک است؟
- در اکثر افراد سالم، بیماری خفیف است و نیاز به درمان خاصی ندارد.
- در گروههای پرخطر، عفونت میتواند شدید باشد و منجر به عوارض جدی مانند ذاتالریه یا نارسایی تنفسی شود.
شباهت با دیگر ویروسها
- ویروس HMPV از نظر علائم و نحوه انتقال به RSVو آنفلوانزا شباهت دارد.
- برخلاف کووید-۱۹، میزان انتقال و مرگومیر آن پایینتر است.
تحقیقات جاری
تحقیقات برای توسعه واکسن و داروهای ضدویروسی برای پیشگیری و درمان HMPV ادامه دارد، اما تاکنون واکسنی برای این ویروس تأیید نشده است.